Jajka: niezbędne w każdej kuchni
Wszystko co w handlu jest sprzedawane pod pojęciem „jajka”, to wyłącznie jajka kurze. Mogą one mieć różny kolor skorupki: od białej, poprzez żółtą do brązowej. Są dostępne w rozmiarach S, M, L i XL. Klasy wagowe mają zakres od 53 gramów przy rozmiarze S do 73 gramów przy rozmiarze XL.
Szczególne właściwości jajek
Jajko jest produktem naturalnym, który ludzie spożywali już od tysięcy lat. Jajko reprezentuje wczesne stadium rozwoju zwierząt składających jaja. Jajka składają się z żeńskiej komórki rozrodczej, licznych składników odżywczych oraz ochronnej skorupki. Surowe jajka smakują nielicznym ludziom, zazwyczaj się je gotuje, smaży lub dodaje do innych potraw.
Co odróżnia jajka brązowe od białych?
Składniki jajek brązowych i białych są identyczne. Różne kolory skorupek oznaczają, że jajka złożyły różne rasy kur. Generalnie jajka posiadają bardzo wartościowe składniki i stanowią ważny element diety. Są niezwykle przydatne i mają dużą wartość biologiczną. 100 gramów jajka kurzego zawiera średnio tylko 155 kalorii, co w kontekście makroelementów przekłada się na około 13 gramów białka, jeden gram węglowodanów oraz 11 gramów tłuszczy (z czego 3 gramy to nasycone kwasy tłuszczone, 1,5 grama jednonienasycone kwasy tłuszczowe, a 4 gramy wielonienasycone kwasy tłuszczowe).
Dowiedz się więcej o składnikach odżywczych i mineralnych jajek
Oprócz dużej koncentracji makroelementów jajka charakteryzują się również bogatą zawartością składników odżywczych i mineralnych. Na przykład 100 gramów jajka kurzego zawiera średnio 126 miligramów potasu, około 50 miligramów wapnia oraz 1,2 miligrama żelaza. Pod względem składników odżywczych jajka kurze zawierają niewielką ilość witaminy A, B6 oraz witaminy B12, co dopełnia ich pozytywny profil składników odżywczych. Składniki mineralne takie jak sód, potas, magnez, żelazo, miedź, cynk, fosfor, siarka, jod, mangan oraz witamina A, D, E, K, B2, B6, biotyna, kwas foliowy, B12, a także różne aminokwasy.
Skąd pochodzą jajka?
Już 8000 lat temu udomowiono kury w Azji. Wcześniej nie były wykorzystywane do celów spożywczych, lecz do czynności rytualnych. Dzisiejsza kura domowa pochodzi od dzikiej kury z południowo-wschodniej Azji. Następnie kury pojawiły się na Bliskim Wschodzie, skąd już dotarły do całej Europy. Około 2300 lat temu we wschodnim rejonie basenu Morza Śródziemnego rozpoczęto hodowlę kur ze względu na mięso i jajka. Kury dawały się bez problemu udomowić, ponieważ nie wymagały zbyt dużo wody i były łatwe do utrzymania oraz transportu. Dopiero profesjonalna hodowla kur niosek w XIX i XX wieku sprawiła, że jajka stały się produktem masowym i podstawowym elementem diety dużej części populacji.
Kiedy jest sezon na jajka?
Jajka są obecnie produkowane niemal na całym świecie. Każdego roku na świecie produkuje się i spożywa około 25 milionów ton jajek. Jajko kurze nie jest więc produktem sezonowym. Jajka kurze są dostępne przez cały rok. Można je kupić zarówno bezpośrednio w postaci jajek w skorupkach, jak i w postaci płynnej lub sproszkowanej.
Jak można wykorzystywać jajka i jak je przechowywać?
Jajka mają wielostronne zastosowanie. W wielu miejscach jajka są na przykład spożywane na surowo lub dodawane w surowej postaci jako składnik różnych dań. Popularne jest również wykorzystywanie jajek w śniadaniowych daniach – na przykład w formie jajecznicy, jajka sadzonego lub gotowanego. Poza tym jajka lub wyroby z jajek stanowią bazę do przygotowywania zarówno słonych, jak i słodkich dań. Gotowane jajka często dodaje się do pożywnych sałatek.
Przed spożyciem jajka najlepiej jest poddać obróbce termicznej, aby wyeliminować ewentualne skażenie salmonellą. Jajka można gotować, smażyć, grillować, dusić lub piec. Trwałość jajek wynosi maksymalnie 28 dni od dnia złożenia. Najlepiej przechowywać je w lodówce.
Składniki jajek
Jajka są bogate w witaminy, składniki mineralne i niezbędne aminokwasy. Mimo, że są wartościowym składnikiem diety, należy je spożywać w umiarkowanych ilościach. Jajka zawierają mnóstwo cennych makro- i mikroelementów, dlatego można je sklasyfikować jako wysokoenergetyczny i zdrowy produkt spożywczy. Zawierają przede wszystkim cenne białka i tłuszcze, które są niezbędne do budowy mięśni oraz wzmocnienia systemu immunologicznego. Substancje odżywcze zawarte w jajkach zapewniają przede wszystkim dobre trawienie i produkcję hormonów. Osoby z chorobami serca i układu krążenia ze względu na stosunkowo dużą zawartość cholesterolu powinny odpowiednio ograniczyć spożycie jajek. Zaleca się również wcześniejsze poddanie jajek obróbce termicznej.