Zboża rzekome: bezglutenowa alternatywa

Amarantus, gryka, komosa ryżowa – wszystkie te rośliny mają jedną wspólną cechę: Nazywa się je pseudozbożami lub zbożami rzekomymi, ponieważ ich ziarna są używane jak zboża, ale poza tym, że są mielone na mąkę, nie mają nic wspólnego ze zbożami. 

Zboże rzekome to roślina szerokolistna (niebędąca trawą), której nasiona są wykorzystywane w taki sam sposób jak prawdziwe zboże. Nasiona można zmielić na mąkę i w takiej postaci wykorzystać. Zboża rzekome różnią się od innych zbóż głównie brakiem glutenu. Ta szczególna cecha sprawia, że są one interesującym pokarmem w przypadku celiakii, jednej z najcięższych form nietolerancji glutenu. Dowiedz się więcej o następujących przedstawicielach zbóż rzekomych:

Różnica między zbożem a zbożem rzekomym

Zboża rzekome wykazują pewne podobieństwa do zbóż pod względem tekstury, smaku i kształtu. O ile zboża należą do rodziny traw i mają bardzo specyficzne cechy (pszenica, kukurydza czy jęczmień mają cienkie, spiczaste liście, które przekształcają się w kłosy i produkują ziarna, które znamy jako zboża), o tyle zboża rzekome nie mają prawdziwych ziaren, ale są roślinami, które różnią się od traw tym, że mają szerokie liście, z których powstają nasiona. Mają też małe owoce, z których po zmieleniu można uzyskać mąkę. Najczęściej stosowane zboża rzekome to komosa ryżowa, amarantus i gryka.

Komosa ryżowa i amarantus

Komosa ryżowa (quinoa) pochodzi z regionu Andów, gdzie jest uprawiana od wieków. Główne kraje uprawiające komosę ryżową to Boliwia i Peru, ale jest ona również dostarczana z USA, Kanady, Włoch i Szwecji. Quinoa to roślina odporna na mróz i sól, która może rosnąć również na ubogich glebach. Jest to więc gatunek wykorzystywany w wielu programach bezpieczeństwa żywnościowego oraz jako alternatywna roślina uprawna. Amarantus to inne popularne zboże rzekome. Roślina ta pochodzi z Ameryki Środkowej, gdzie jej uprawa trwa od kilku tysięcy lat. Amarantus był jednym z najcenniejszych produktów kultury prekolumbijskiej, zwłaszcza kultury Majów i Azteków. Na skutek wpływów chrześcijańskich amarantus został „zdemonizowany”, a jego uprawa, posiadanie i spożywanie były całkowicie zakazane w okresie kolonialnym. Taka sytuacja utrzymywała się przez wieki, dlatego przez długi czas nie spożywano amarantusa. Obecnie amarantus jest używany głównie jako warzywo liściaste w Azji i Afryce. Nasiona mogą być gotowane, stosowane jako mąka lub jako ziarno w zupach.

Gryka

W przeciwieństwie do dwóch pozostałych zbóż rzekomych, gryka pochodzi z regionu Azji, a zwłaszcza z Azji Środkowej. Najważniejsze kraje produkujące grykę są jednocześnie jej największymi konsumentami: Rosja, a następnie Chiny i Ukraina.  Gryka to jednoroczna roślina zielna o wzniesionej, przegubowej i pustej łodydze oraz raczej miękkich, łuskowatych liściach. Kwiaty są białe lub różowe, małe i zebrane w szczytowe kwiatostany. Owoce to trójkątne niełupki, które zawierają jedno nasiono i dojrzewają powoli, co utrudnia ich zbiór. 

Zboża rzekome są dostępne w sprzedaży przez cały rok.

Zboża rzekome są bogate w białko i inne minerały, takie jak żelazo, potas czy magnez. Jest to również świetna alternatywa dla osób z nietolerancją glutenu, ponieważ nie zawierają glutenu.