Rowery elektryczne – Komfortowa jazda i ekologia w jednym

Rowery elektryczne są dobrą alternatywą, ponieważ umożliwiają szybsze przemieszczanie się w ruchu miejskim oraz szybszą jazdę na wycieczkach. Koszty eksploatacji rowerów elektrycznych są bardzo niskie w porównaniu ze skuterami: ładowanie akumulatora kosztuje jedynie około 10 centów. Ponadto nie musisz tak bardzo męczyć się podczas jazdy pod górkę, ponieważ zintegrowany silnik wspomaga Twoją jazdę. Wybór rowerów elektrycznych jest bardzo duży i zwłaszcza ze względu na własne bezpieczeństwo należy zwrócić uwagę na kilka aspektów. Poniżej przedstawiamy zestawienie najważniejszych cech oraz przegląd przydatnych akcesoriów.

1. Różne rodzaje E-bikes

E-bikes nazywa się wszystkie rodzaje rowerów elektrycznych. Są modele, w których wcale nie musisz pedałować, aby poruszać się do przodu. W takich rowerach – tak samo jak w motorowerach czy skuterach – przyspiesza się przy użyciu obrotowej rękojeści. W tak zwanych rowerach elektrycznych Pedelec możesz wybrać, jak bardzo silnik ma wspomagać Twoje pedałowanie. Poniżej przedstawiamy rodzaje rowerów elektrycznych.

1.1 E-bike, modele Pedelec i S-Pedelec

Szczególnym rodzajem E-bikes są modele Pedelec (Pedal Electric Cycle): za pomocą czujników uruchamiany jest silnik pomocniczy, który odciąża rowerzystę w pedałowaniu. Szwajcarskie rowery Pedelec (tzw. S-Pedelec) są wydajniejsze od zwykłych modeli:

• Rowery Pedelec: wspomaganie elektryczne przy prędkościach do 25 km/h, maks. moc silnika do 250 W
• Rowery S-Pedelec: wspomaganie pracy silnika przy prędkościach do 45 km/h, maks. moc silnika do 500 W

1.2 Rower elektryczny miejski czy terenowy?

Decydującym czynnikiem przy wyborze roweru elektrycznego jest nawierzchnia, po której rower będzie się najczęściej poruszać. Równe drogi nie są żadnym szczególnym wyzwaniem dla E-bikes. Z kolei terenowe rowery elektryczne powinny posiadać następujące komponenty ze względu na większe siły uderzenia:

• widelec z amortyzacją sprężynową
• siodełko z amortyzacją
• wytrzymałe opony z dostatecznie głębokim bieżnikiem

E-bike nadaje się do jazdy po płaskim terenie i lekkich wzniesieniach.

2. Rama

Rama jest centralną częścią roweru elektrycznego, ponieważ zamocowane są do niej wszystkie inne elementy, takie jak przedni widelec i suport. Wysokość ramy musi być dostosowana do wzrostu rowerzysty, a nośność musi spełniać specjalne wymagania. Decydującym czynnikiem jest tutaj przede wszystkim materiał, z którego wykonana jest rama.

E-bike górski posiada pełną lub częściową amortyzację i nadaje się do jazdy w trudnym terenie.

2.1 Wysokość ramy

O tym, czy rower elektryczny ma odpowiednią wysokość, decyduje jego konstrukcja. Poniższy przegląd pomoże Ci określić, jaka wysokość ramy będzie dla Ciebie odpowiednia. W tym celu zmierz wewnętrzną długość nogi od podłoża do krocza:

• Rowery elektryczne miejskie: wewnętrzna długość nogi w cm x 0,259 = optymalna wysokość ramy w calach
• Rowery elektryczne górskie: wewnętrzna długość nogi w cm x 0,226 = optymalna wysokość ramy w calach

Niewielkie odchylenia może zrekompensować odpowiednia wysokość siodełka. Rama nie powinna być jednak zbyt wysoka, ponieważ w przeciwnym razie będzie trudniej kontrolować rower elektryczny, co może zwiększyć ryzyko urazu.

2.2 Maksymalna nośność

Analizując odpowiednie dane, pamiętaj o tym, że E-bike ma duży ciężar własny. Aby obliczyć, czy maksymalna nośność jest wystarczająca, dodaj własną wagę do ciężaru własnego roweru i porównaj uzyskany wynik z podaną maksymalną nośnością. Aby mieć pewność, że rama nie będzie przeciążona, w obliczeniach uwzględnij też dodatkowy bagaż.

2.3 Materiały

Ponieważ ze względu na ciężar własny i wyższą prędkość na rower elektryczny podczas jazdy oddziałują większe siły niż w przypadku zwykłego roweru, materiał ramy jest szczególnie ważny. Oprócz możliwie najniższej wagi decydujące znaczenie mają odporność na warunki atmosferyczne (korozja) oraz wytrzymałość na rozciąganie (stabilność względem siły rozciągającej). Poniżej przedstawiamy przegląd popularnych materiałów i ich właściwości:

Uwaga: w wielu modelach średnią wytrzymałość ramy aluminiowej na rozciąganie kompensują grubsze konstrukcje rurowe. Ramy stalowe mają tę zaletę, że w przypadku odkształceń co do zasady można je naprawić.

3. Silnik

Rodzaj napędu silnika ma decydujący wpływ na charakterystykę jazdy roweru elektrycznego. W zależności od umiejscowienia napędu wyróżnia się następujące warianty:

• silnik w piaście przedniego koła
• silnik w suporcie
• silnik w piaście tylnego koła

To, który silnik będzie najlepszy, zależy od sposobu jazdy oraz od czynników takich jak nawierzchnia, po której jeździ rower.

Silnik w piaście przedniego koła

W tym wariancie silnik napędza przednie koło. Koło można wymieniać bez konieczności odłączania jakichkolwiek kabli połączeniowych. Czasami trzeba przyzwyczaić się do sposobu jazdy rowerem z takim silnikiem, ponieważ w przypadku jazdy zwykłym rowerem siła ciągu zasadniczo pochodzi z tylnego koła. Oprócz tego na mokrej nawierzchni oraz podczas jazdy pod górę koło przednie, w którym znajduje się silnik, może buksować, ponieważ jest ono mniej obciążone niż koło tylne.

Silnik w suporcie

Główną zaletą silnika w suporcie jest jego położenie: silnik znajduje się w środku ciężkości koła i podtrzymuje go własnym ciężarem. W rezultacie wrażenia podczas jazdy są wyjątkowo przyjemne, zwłaszcza na zakrętach. Inną zaletą jest to, że uszkodzone koła można bez problemu wymieniać. Oprócz tego taki silnik pracuje efektywniej niż silniki w piastach, ponieważ przenoszenie siły rozpoczyna się w układzie pedałowym, w związku z czym siła jest przekazywana bezpośrednio do łańcucha.

Uwaga: w e-rowerach i modelach Pedelec z silnikiem w suporcie (nazywanym również: silnikiem środkowym) nie ma możliwości odzyskiwania energii (rekuperacji).

Silnik w piaście tylnego koła

W tym wariancie silnik jest osadzony w tylnym kole, a siła ciągu jest szczególnie wydajna. Wrażenia podczas jazdy są bardziej naturalne niż w przypadku silników w piaście przedniego koła. Z kolei e-rowery z tego rodzaju napędem nie posiadają torpedo. Silniki w piaście tylnego koła są zwykle montowane w rowerach o szczególnie wysokiej mocy i modelach S-Pedelec oraz lepiej nadają się raczej do sportowego stylu jazdy.

3.1 Poziomy wspomagania i odzyskiwanie energii

Poziomy wspomagania elektrycznego o różnej mocy oferują dużą elastyczność, dzięki czemu można wybrać moc w zależności od nachylenia i nawierzchni. Dodatkowo w niektórych wariantach istnieje możliwość przełączenia na tryb odzyskiwania energii (tzw. rekuperacja): w takim przypadku energia kinetyczna jest kierowana do akumulatora, tak jak w dynamo. Tryb ten dobrze sprawdza się na dłuższych zjazdach, ponieważ rower toczy się, podczas gdy silnik hamuje.

3.2 Właściwości fizyczne

W idealnym przypadku silnik w modelu Pedelec lub e-rowerze jest wariantem bezszczotkowym. Silniki te nie posiadają styków ślizgowych i w związku z tym wymagają mniej konserwacji niż inne silniki. Zwróć również uwagę na właściwości, takie jak napięcie w woltach i moc podana w watach. Im wyższe są te wartości, tym mocniejszy jest silnik, co ogólnie oznacza większy zasięg i wyższą prędkość maksymalną.

4. Akumulator

Akumulator e-roweru decyduje głównie o tym, jak długo i jak daleko możesz jeździć. Poniżej omawiamy, na co zwrócić uwagę i jakie akumulatory są dostępne na rynku.

4.1 Różne technologie

Poniżej przedstawiamy przegląd popularnych rodzajów akumulatorów i ich właściwości.

*Im lżejszy akumulator, tym cięższy bagaż możesz zapakować na rower.

**Efekt pamięci oznacza zmniejszenie pojemności akumulatora w dłuższej perspektywie czasowej w wyniku wielokrotnego ładowania.

Uwaga: pamiętaj, że akumulatory ołowiowo-żelowe i niklowo-kadmowe są już przestarzałe.

4.2 Pojemność energetyczna

Aby porównać różne modele e-rowerów i modeli Pedelec pod względem zainstalowanych akumulatorów, należy przyjrzeć się pojemności energetycznej. W wielu opisach produktów wartość ta jest podana bezpośrednio w watogodzinach (Wh). Jeśli wartość ta nie jest podana, możesz obliczyć ją za pomocą prostego wzoru:

moc silnika w woltach x amperogodziny (Ah) = pojemność energetyczna w watogodzinach

Im wyższa jest liczba watogodzin, co do zasady tym dalej i dłużej pojedzie Twój e-rower. Pamiętaj jednak, że maksymalny zasięg zależy również od innych czynników, takich jak:

• warunki pogodowe (wiatr czołowy = efekt hamowania, zimno = zmniejszenie pojemności akumulatora)
• masa całkowita
• nawierzchnia, po której jedzie rower
• styl jazdy (optymalnie: płynna jazda bez ciągłego zatrzymywania się i ruszania)

5. Wyświetlacz

Na wyświetlaczu pokazywane są ważne informacje dotyczące jazdy e-rowerem. Zazwyczaj wyświetlane są między innymi następujące dane:

• pozostała moc akumulatora
• prędkość aktualna w km/h
• przebyty dystans
• wybrany poziom wspomagania elektrycznego

Sprawność i aktywność nawet w starszym wieku: z e-rowerem zachowasz mobilność!

Aby mieć podgląd wszystkich danych, wyświetlacz powinien być dostatecznie duży. Wersje, które można zdjąć, są bardzo praktyczne i w razie uszkodzenia można je z łatwością wymienić.

6. Hamulce

Ze względu na wyższe prędkości i większą wagę w porównaniu ze zwykłym rowerem e-rowery i modele Pedelec muszą być wyposażone w bardzo mocne hamulce.

6.1 Hamulce obręczowe

Mechaniczne hamulce obręczowe działają tak samo jak w zwykłym rowerze: linki hamulcowe są połączone z dźwigniami na kierownicy i klockami hamulcowymi na obręczach. Naciśnięcie dźwigni powoduje dociśnięcie klocków hamulcowych do obręczy i hamuje koło. Hamulce te są również nazywane hamulcami V-brake. Dostępne są również hydrauliczne hamulce obręczowe: zamiast linek hamulcowych stosuje się płyn hamulcowy, co znacznie zmniejsza podatność na zużycie i zwiększa efekt hamowania.

6.2 Hamulce tarczowe

Wyjątkowo skuteczne są hamulce tarczowe. Na środku koła zamontowana jest tarcza, która jest hamowana przez dociskanie klocków hamulcowych z obu stron. Hamulec nie jest tutaj przymocowany do obręczy, ale centralnie do koła. Również w przypadku hamulców tarczowych wyróżnia się wersje mechaniczne z linkami hamulcowymi i wersje hydrauliczne z płynem hamulcowym. W hamulce tarczowe wyposażone są przede wszystkim e-rowery o dużej mocy, takie jak modele S-Pedelec lub e-rowery górskie.

7. Przekładnia

Oprócz popularnych modeli ręcznych dostępne są również przerzutki elektryczne, które służą do automatycznej zmiany przełożeń. Do wyboru masz przerzutki zewnętrzne i wewnętrzne.

7.1 Przerzutka zewnętrzna

W przeciwieństwie do przerzutki wewnętrznej przerzutka zewnętrzna umożliwia zmianę przełożeń również podczas pedałowania. Pamiętaj jednak, że ta wersja wymaga więcej konserwacji i jest podatna na zużycie. Aby zwiększyć żywotność przerzutki, należy regularnie ją regulować i należy zadbać o to, aby łańcuch był zawsze dobrze nasmarowany.

7.2 Przerzutka wewnętrzna

Dużą zaletą przerzutki wewnętrznej jest jej żywotność, która jest zazwyczaj dłuższa niż przerzutki zewnętrznej. Aby zmienić przełożenie, trzeba jednak na krótki czas przerwać pedałowanie. Przerzutki wewnętrzne są bardzo wytrzymałe i nie trzeba o nie szczególnie dbać.

8. Wskazówki dotyczące jazdy e-rowerem

Podczas jazdy e-rowerem możesz zastosować się do kilku wskazówek, aby zadbać o silnik i akumulator oraz oszczędzić swoje siły. Przekazujemy również przydatne informacje dotyczące bezpieczeństwa.

• Równomierne pedałowanie: staraj się pedałować równomiernie szybko i bez przerwy – dzięki temu silnik zapewni najefektywniejsze wspomaganie jazdy.
• Wybór niższego przełożenia: zwłaszcza w płaskim terenie dobrze jest wybrać niższe przełożenie lub w ogóle wyłączyć wspomaganie silnika – dzięki temu wystarczy Ci energii na trudniejsze odcinki.
• Ruszanie: podobnie jak w zwykłym rowerze, również e-rowerem ruszaj na niskich przełożeniach i w miarę przyspieszania zmieniaj przełożenia na wyższe.
• Pokonywanie zakrętów: zakręty pokonuj wolno i ostrożnie, aby przyspieszenie na końcu ruchu nie wyniosło Cię z zakrętu.
• Dłuższa droga hamowania: pamiętaj, że ze względu na wyższą prędkość i duży ciężar własny e-roweru droga hamowania jest dłuższa niż w przypadku zwykłego roweru.

9. Przydatne akcesoria

Dla własnego bezpieczeństwa zawsze jeździj e-rowerem lub modelem Pedelec w kasku rowerowym. W przypadku jazdy modelem S-Pedelec i e-rowerami o wysokiej mocy kask rowerowy jest nawet wymagany przepisami prawa. Na wycieczki lub do jazdy po mieście bardzo przydają się również Torebki podsiodłowe i na kierownicę. Upewnij się, że Twój bagaż nie przekracza całkowitej nośności e-roweru. Kup też dobre zapięcie rowerowe.

10. FAQ

• Czy mogę jechać e-rowerem bez wspomagania elektrycznego?

  Z reguły można w każdej chwili zmienić poziom wspomagania elektrycznego. Zwłaszcza podczas długich zjazdów można zaoszczędzić w ten sposób energię, a w e-rowerach wyposażonych w technologię odzysku energii nawet doładować energię.

• Czy mogę przewozić e-rower na samochodowym bagażniku rowerowym?

  Pamiętaj, że ze względu na silnik i akumulator e-rowery są znacznie cięższe od zwykłych rowerów. Dlatego bagażnik rowerowy musi być specjalnie zaprojektowany pod kątem transportu e-rowerów. Odpowiednie informacje znajdziesz w opisie konkretnego produktu.

• Który napęd zapewnia najprzyjemniejsze wrażenia podczas jazdy?

  Silniki w piaście tylnego koła generują napęd od tyłu, co daje wrażenia najbardziej zbliżone do jazdy zwykłym rowerem. Z kolei silniki środowe zapewniają zrównoważony punkt ciężkości w centralnej części e-roweru, co pozytywnie wpływa na sterowność. Natomiast silniki w piaście przedniego koła ciągną e-rower, do czego zwłaszcza osoby początkujące muszą się przyzwyczaić.

• Czym powinna charakteryzować się rama e-roweru?

  Rama powinna być jak najbardziej wytrzymała i jednocześnie lekka, aby nie przekroczyć całkowitej nośności. Wysokiej jakości ramy aluminiowe lub karbonowe znakomicie sprawdzają się w mocno eksploatowanych e-rowerach górskich.