Grille węglowe: eleganckie i praktyczne rozwiązania dla miłośników BBQ

Grill węglowy jest uważany za niezrównany klasyk wśród grilli. W tym poradniku sprawdzisz, jakie modele są dostępne i na co zwrócić uwagę przy ich zakupie.

1. Zalety w porównaniu z innymi grillami

Oprócz wyjątkowego dymowego aromatu grillowanych potraw istnieją też inne ważne zalety używania grilla na węgiel:

• oprócz klasycznego grillowania bez problemu możliwe jest również grillowanie pośrednie (konieczna przykrywka)
• wysoka mobilność
• bardzo duży wybór modeli
• łatwe i szybkie czyszczenie

Grill w kształcie kolumny z regulacją dopływu powietrza

Chociaż powstawanie dymu podczas rozpalania i grillowania można ograniczyć, wybierając odpowiednie paliwo, nie można temu jednak całkowicie zapobiec. Do grillowania węglem drzewnym potrzebna jest odpowiednio duża przestrzeń, aby dym nie przeszkadzał ani Tobie, ani Twoim sąsiadom. Nadaje się do tego przestronny taras lub duży ogród.

2. Różne modele

Różnice między grillami na węglowymi polegają nie tylko na designie: odmienna może być też obsługa różnych rodzajów grilla, co zwykle wynika z danej budowy i konstrukcji. Na przykład dopływ powietrza w grillu o kształcie kolumny regulowany jest inaczej niż w przypadku klasycznego grilla w kształcie kuli. Poniżej przedstawiamy krótki opis popularnych modeli grilli.

2.1 Grille w kształcie kolumny i lejka

Grillami kolumnowymi nazywane są wszystkie urządzenia, w których miska grillowa zamontowana jest na przepuszczającej powietrze kolumnie. Zaletą tych grillów jest to, że powietrze może docierać do węgla nie tylko od góry, ale także od dołu (tzw. „efekt komina"). Dopływ powietrza można regulować poprzez zamykane otwory na kolumnie:

• Otwórz dopływ podczas rozpalania, aby przyśpieszyć tworzenie się żaru.
• Zamknij dopływ, gdy powstanie wystarczająca ilość żaru i zacznij grillować. Pozwoli to zapobiec zbyt szybkiemu spalaniu się węgla.

Specjalnymi wariantami grilli kolumnowych są grille w kształcie lejka. Miska grilla w tych modelach jest lejkowata, co ma tę zaletę, że wymaga mniej paliwa. W większości wersji zintegrowano wyjmowany pojemnik na popiół, co znacznie ułatwia czyszczenie grilla. Przy używaniu grilla w kształcie kolumny należy zwrócić szczególną uwagę na stabilność ustawienia. Płaskie, twarde podłoże jest odpowiedniejsze niż na przykład nierówne powierzchnie trawnika.

2.2 Grille w kształcie kuli

Najbardziej znane i lubiane grille na węgiel to modele w kształcie kuli. Wynika to z kilku powodów:

• niewielki rozmiar
• mobilne zastosowanie
• możliwe grillowanie pośrednie
• stabilne ustawienie

Zwykle modele te mają trzy lub cztery nogi oraz dwie rolki, dzięki czemu można je łatwo przestawiać. Nogi powinny być możliwie jak najsolidniejsze i na stałe połączone z miską grilla. W przypadku istniejących uchwytów upewnij się, że są one wykonane z materiału, który tylko częściowo przewodzi ciepło (na przykład drewno).

Grille w kształcie kuli są mobilne.

Wadą tych modeli w porównaniu z grillem na kółkach jest to, że nie mają kilku, a tylko jeden ruszt grillowy, który nie jest regulowany na wysokość. Praktyczne są natomiast zamykane szczeliny wentylacyjne na spodzie miski grillowej i na przykrywce: pozwala to regulować, ile tlenu może dostać się do wnętrza.

2.3 Grille ogniskowe

Szczególnie popularne w Palatynacie i Kraju Saary są grille ogniskowe. Ich konstrukcja to zazwyczaj trójnóg lub żuraw, na którym zawieszony jest ruszt na łańcuchu. Zaletą tych grilli jest ruchomy ruszt, dzięki czemu grillowana żywność może być równomiernie opiekana nad żarem. Wiele modeli ma obrotowe zawieszenie łańcucha: W ten sposób ruszt może nie tylko poruszać się kołowo nad żarem, ale też obracać się wokół własnej osi.

Większość grilli ogniskowych ma wprawdzie umieszczoną pod rusztem miskę grillową, ale można też rozpalać węgiel w odpowiednio zabezpieczonym ognisku – palenisku ogrodowym. Czyszczenie grilla ogniskowego jest równie łatwe jak czyszczenie grilla w kształcie kuli.

2.4 Grille wędzarnicze

Grille wędzarnicze różnią się od innych rodzajów grilli:

• żywność przygotowywana w grillu wędzarniczym poddawana jest wyłącznie działaniu gorącego dymu
• grillowany produkt i paliwo znajdują się w oddzielnych obszarach (palenisko i komora wędzarnicza)
• temperatura w grillach wędzarniczych jest niższa (od 90 do 160 stopni Celsjusza w porównaniu z temperaturą w klasycznych grillach wynoszącą około 250 stopni)
• jako paliwo w grillach wędzarniczych używane jest zwykle drewno z drzew owocowych

Za pomocą grilla wędzarniczego stworzysz specjalny aromat grillowanej żywności.

Grillowanie pośrednie można porównywać z trybem pracy grilla wędzarniczego jedynie częściowo, ponieważ przy pośrednim grillowaniu obszary przeznaczone na paliwo i grillowaną żywność nie są od siebie oddzielone. Natomiast w grillu wędzarniczym paliwo rozpala się na tzw. „palenisku”. Gorąca para kierowana jest do komory wędzarniczej, w której znajduje się grillowana żywność, a stamtąd do kolejnego otworu, który służy jako wylot dymu.

Żywność przygotowana w grillu wędzarniczym pozostaje wyjątkowo soczysta i charakteryzuje się intensywnym aromatem dymu. Można przygotowywać duże kawałki mięsa, takie jak żeberka, udźce lub całe kurczaki – wielką zaletą jest też to, że mięso nie musi być obracane. Należy jednak pamiętać, że proces grillowania zajmuje tu dużo czasu: w przypadku średniej wielkości mięsa (np. pieczeni lub kurczaka) trzeba zaplanować około trzech godzin.

W przypadku grilla wędzarniczego warto zwrócić szczególną uwagę na to, aby palenisko i komora wędzarnicza były starannie zespawane i miały grubość ścianki wynoszącą co najmniej trzy milimetry. Pęcherzyki powietrza w lakierze wskazują na niską jakość obróbki.

2.5 Grille na kółkach

Grille na kółkach są większe niż grille w kształcie kuli i mogą być również używane mobilnie. Korzystne jest, jeśli są wyposażone w powierzchnie do odstawiania po bokach i pod miską grillową. Praktyczne będzie też istnienie kilku rusztów o regulowanej wysokości. Dzięki temu można jednocześnie grillować potrawy o różnym czasie grillowania. Warzywa lub ryby powinny być na przykład umieszczone w większej odległości od żaru niż mięso i kiełbaski. Upewnij się, że uchwyty rusztów są wykonane z materiału izolowanego termicznie.

2.6 Grille składane

Jeśli szukasz grilla, który jest tak mobilny, jak to tylko możliwe, a jednocześnie większy niż grill jednorazowy, dobrym rozwiązaniem będzie grill składany. Mówi się też, że to grill jak laptop lub notebook, ponieważ taki model może być składany płasko do transportu i łatwo przenoszony dzięki zintegrowanej rączce. W miejscu docelowym można rozłożyć ten składany grill i umieścić oddzielny element rusztu na misce grillowej.

3. Paliwo i kominki do rozpalania

Z wyjątkiem grilla wędzarniczego, do którego używamy drewna dla uzyskania bardziej intensywnego aromatu dymu, można w kwestii paliwa wybierać miedzy drobnym węglem drzewnym a brykietami z węgla drzewnego. Oba warianty mają wady i zalety, wybór zależy od tego, co i jak długo chcemy grillować.

3.1 Drobny węgiel drzewny czy brykiety?

Drobny węgiel drzewny ma tę wielką zaletę, że można go rozpalić szybciej niż brykiety. Wadą może być to, że węgiel jest mniej gorący i krócej się żarzy niż ma to miejsce w przypadku brykietów. Jeśli jednak nie chcesz grillować zbyt długo i planujesz krótko pieczone potrawy, odpowiedni będzie drobny węgiel drzewny.

Brykiety grillowe żarzą się znacznie dłużej niż tradycyjny węgiel.

Do grillowania pośredniego brykiety są korzystne dlatego, że są łatwiejsze do rozłożenia w misce grillowej. Ponadto można liczyć na długotrwały żar, dzięki czemu nie trzeba będzie zdejmować pokrywy podczas grillowania, aby uzupełnić węgiel. Długo i z wysoką temperaturą żarzą się zwłaszcza brykiety kokosowe, a ponadto charakteryzują się one niskim wydzielaniem się dymu i zapachu.

3.2 Wiórki do wędzenia

Dzięki wiórkom do wędzenia wykonanym z drewna wzmacniamy wędzony aromat grillowanego jedzenia. Można przy tym wybierać między różnymi rodzajami drewna, takimi jak na przykład jabłoń czy buk. Aby grillowane potrawy optymalnie wchłonęły aromat, należy grillować pośrednio lub użyć grilla wędzarniczego. Wiórki drewniane powinny zostać umieszczone w wodzie na około pół godziny przed użyciem: opóźni to ich całkowite spalanie na grillu i pomoże w wytworzeniu większej ilości dymu.

Gdy żar jest wystarczająco gorący, aby położyć na grillu grillowane produkty, można rozłożyć wiórki bezpośrednio na węglu. Kiedy rozpocznie się wytwarzanie dymu, układamy grillowane produkty i zamykamy pokrywę.

3.3 Kominki do rozpalania

Aby móc możliwie szybko rozpocząć właściwe grillowanie, należy przy rozpalaniu oprócz rozpałek do grilla na bazie środków naturalnych (na przykład woskowa wełna drzewna) sięgnąć po tak zwany kominek do rozpalania. To cylindryczne urządzenie pomocnicze składa się z wydrążonego korpusu o wysokości około 30 centymetrów, na którego dolnym końcu znajdują się otwory wentylacyjne. Z boku znajduje się uchwyt do trzymania. Oprócz przyspieszonego tworzenia się żaru, kominek do rozpalania oferuje również inne zalety, które przedstawiono w poniższym przeglądzie:

• nieskomplikowane dozowanie paliwa
• niewielka ilość dymu
• równomierne tworzenie się żaru
• nie jest potrzebny dodatkowy dopływ powietrza

Kominek do rozpalania pozwoli uzyskać jednolity żar.

Używanie kominka do rozpalania jest bardzo proste. Pokażemy Ci, jak to robić:

1. Napełnij lejek wystarczającą ilością węgla.
2. Pośrodku miski grilla zapal kilka rozpałek.
3. Ustaw kominek do rozpalania nad palącymi się rozpałkami. Przez otwory w dolnej krawędzi kominka do rozpalania powietrze może płynąć do góry przez lejek, dzięki czemu bardzo szybko tworzy się żar.
4. Zaczekaj, aż górna warstwa węgla w lejku zmieni kolor na biały.
5. Wsyp węgiel do miski grillowej i zacznij układać na ruszcie grillowane produkty.

4. Czas grillowania i temperatura wewnątrz grillowanego produktu

Niezależnie od tego, jaki rodzaj grilla węglowego drzewny chcesz użyć: aby grillowane potrawy były jak najbardziej udane, musisz być w stanie oszacować przybliżony czas, jakiego wymaga upieczenie danego produktu. Przybliżone wartości przedstawiono w poniższej tabeli. Jeszcze dokładniej możesz je wyliczyć dzięki informacjom o idealnych temperaturach wewnątrz grillowanego produktu: Potrzebujesz jedynie termometru do pieczenia lub grillowania, który wbijesz w środek grillowanej żywności. Kiedy temperatura wewnątrz grillowanej potrawy zostanie osiągnięta, możesz serwować gotowe danie.

Przegląd: Przykłady czasów grillowania

Przegląd: Przykładowe temperatury wewnętrzne grillowanej potrawy

5. Często zadawane pytania

• Jak można wzmocnić aromat dymu grillowanych potraw?

  Jeśli masz grill z przykrywką, możesz wzmocnić dymowy smak poprzez grillowanie pośrednie. Do tego celu dobrze nadają się wiórki do wędzenia wykonane z różnych rodzajów drewna, które dodaje się do żaru.

  Alternatywą są grille wędzarnicze, w których grillowana potrawa poddawana jest działaniu gorącego dymu, przy czym komora spalania i komora pieczenia znajdują się w oddzielnych obszarach.

• Jak przyspieszyć rozpalanie?

  Prostą możliwością jest zastosowanie kominka do rozpalania. Wypełnia się go węglem i umieszcza nad palącymi się już rozpałkami do grilla. Dzięki efektowi komina węgiel szybciej zaczyna się żarzyć, a żar jest bardziej równomierny. Kiedy żar węgla jest wystarczający, zawartość kominka do rozpalania wrzucamy do miski grillowej i możemy układać produkty do grillowania na ruszcie.

• Czy jest jakiś sposób na łatwe usuwanie rdzy?

  Łatwą i bardzo skuteczną metodę można zastosować bezpośrednio po grillowaniu, gdy grill jest jeszcze ciepły. Zardzewiałe elementy należy zawinąć w wilgotny papier gazetowy i pozostawić na noc. Następnego dnia można łatwo usunąć zabrudzenia za pomocą gąbki i wody.

• Lepiej użyć brykietów czy drobnego węgla drzewnego do rozpalenia?

  Jakie paliwo będzie najlepsze, zależy od tego, co i jak długo chcemy grillować. Brykiety mają tę zaletę, że żar jest bardziej gorący niż w przypadku zwykłego węgla drzewnego. Ponadto brykiety dłużej się żarzą, ale zwykle potrzeba więcej czasu, aby je rozpalić.

  Zwykły węgiel drzewny rozpala się szybciej, ale żar nie trwa tak długo, jak w przypadku brykietów. Jeśli zazwyczaj grillujesz krótko pieczone potrawy, zwykły węgiel drzewny będzie lepszy niż brykiety.

• Skąd mieć pewność, że żar w grillu całkowicie wygasł?

  Istnieje prostsza metoda niż gaszenie żaru wodą po grillowaniu: Zamknij otwory wentylacyjne na spodzie miski grillowej i umieść przykrywkę na grillu. Zamknij wentylację również na przykrywce: w ten sposób tlen nie będzie docierał do miski i żar szybciej wygaśnie.